Evrenin Gizemli Tarafı Cern’e Yolculuk

  Dünyadaki parçacık fiziğiyle ilgili en büyük laboratuvar olan Cern; Fransa’yla İsviçre sınırında konumlanmıştır. 12 ülkenin bir araya 1954’te gelmesiyle, Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü kurulmuştur. 23 tam üyeye sahip olan bu laboratuvara ülkemiz ortak üyedir… Evrenin gizemli laboratuvarına Avrupa dışından tam üye olarak katılan tek devletse, İsrail’dir... Dünyada en popüler araştırma merkezi diye tabir edilen Cern fizik alanında yaptığı çalışmalarla dikkat çekiyor. Bu bilgi kapsamında Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü’nün; evrenin gizemliliğini çözmeye çalıştığını söyleyebiliriz. Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire baş harflerinden ortaya çıkan Cern laboratuvarı içerisinde 3000 bilim insanı görev yapıyor. Bunların içerisindeki ortalama 2500’inin fizikçi olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca bu laboratuvarda 100’e yakın kişide kuramsal fizikçi diye biliniyor.

Cern Nedir?

Dünyadaki en karışık ve büyük makinelerinin bir kısmı; temel parçacıkların ve doğadaki ufacık yapı taşlarının incelenmesinde görev yapıyor. Bahsetmiş olduğumuz ufak madde parçacıklarının çarpışmasıyla birlikte doğa için hayati önem taşıyan temel yasalar çözülmüş olur. Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuvarı diye adlandırılan Cern’de, araştırmacıların işini kolaylaştırmak için çok iyi geliştirilmiş olan bilimsel olanaklar sunuluyor.Nobel ödüllü bilimsel buluşların gerçekleştirildiği merkez olarak da aynı zamanda Cern adlandırılıyor. Rusya’yla Amerika’yı Avrupa’ya karşı fizik biliminde yarışa sokan sebep olarak bu laboratuvar biliniyor. Cern konseyi de önemli karar organı olup, üyeliği olan ülkelerin ikişer temsilcisi bulunuyor. Avrupa Parçacık Fizik Laboratuvarında, tüm üyeler eşit oya sahiplerdir… Konseyin en önemli özelliği, Cern’de bilimsel anlamda planları oluşturması diye biliniyor. Cern araştırmaları açısından hayati önem taşıyan hususlardan birisi; Büyük Hadron Çarpıştırıcısı yani parçacık hızlandırıcılarının bulunduğu bölge olduğunu söyleyebiliriz. Tarım arazilerinin alt tarafında yer alan büyük makinelerle atom parçacıklarının birbirleri ile olağanüstü hızlı çarpıştırılması olayıyla da Cern biliniyor. Cern’de yer alan farklı hızlandırıcılar üzerinden projelerin hızlı şekilde seçilip izlenmesi de hayati önem taşıyor. Projelerin seçilmesi, değerlendirilmesiyse; hızlandırıcıların her birinin oluşturulup sonrasında programla ilgili komitelerce gerçekleşmesine bağlıdır. Program komiteleri tarafınca seçilen projelerle ilgili kararlarsa; Cern Direktörü, Araştırma Bölüm Başkanları, Direktör Yardımcıları yanı sıra Program komiteleri Başkanları’nca alınıyor. Dünya ülkelerinin Avrupa’daki çok başarılı olan megabilim projesinde yer alması; prestij açısından ele alındığında büyük kazanım olduğu söylenebilir. ABD başta olmak üzere Çin, Rusya, Japonya vb. üyeliği olmayanlarda aynı zamanda Cern projeleriyle hızlandırıcılarına parasal anlamda büyük katkılar yapabiliyorlar.

Cern Kuruluş Amacı Nedir?

Cern kuruluş amacı; maddenin bir arada olduğu kuvvetlerini ve madde yapısının idrak edilmesi açısından önem taşıyor. Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü tarafından hem temel bilime dair araştırmalar hem de ilerideki teknolojilerin geliştirilmesi için çalışmalar yapılıyor. Cern hızlandırıcıları tarafından aşağıda sıralayacağımız araştırmaların gerçekleştiğini söyleyebiliriz: Bilgisayar iletişiminde hayati görev üstlenmiş olan World Wide Web yani www; HTML isimli bilgisayar dilinin bulunmasıyla beraber geliştirilmiştir. Bu projede; Cern’in bilgisayar programcısı Tim Berners-Lee’nin bizzat geliştirdiği proje olarak dikkat çekiyor.

Cern’de Yapılan Çalışmalar

HTML bilgisayar dilinin haricinde Cern’de hızlandırıcıların aracılığıyla, ilk kez anti-hidrojen üretimi yapılmıştır. Cern’de temel bilim kapsamında yepyeni bilgiler üretiliyor. Burada teknolojinin tüm imkanları kullanılarak birçok deneysel araştırmalara imza atılıyor. Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü tarafından gerçekleştirilen çalışmalar: Yukarıda belirttiklerimiz haricinde ayrıca Cern’deki halen çalışmaların sürdürüldüğü bilimsel deneyleri de şöyle sıralayabiliriz:

Hıggs Bozonu

Richard Hagen, Peter Higgs, Robert Brout, Tom Kibbble, Gerald Guralnik yanı sıra François Englert tarafınca parçacık geliştirilmiştir. Bu parçacık; Standart Model’de yer alan fermiyonların kütle kazandırılması adına varlığının öne sürüldüğü sıfır spinli özellik taşıyor.

Büyük Hadron Çarpıştırıcı

Dünyada yer alan en çok güce sahip olan parçacık çarpıştırıcısı özelliğine sahiptir. Aynı zamanda dünyadaki en makine olma özelliği de taşıyor.

Antimadde

Karşıt madde diye de bilinen antimadde elektrik yüklü olmasıyla dikkat çekiyor. Maddenin tersi olarak bilinen bu kavram, Paul Dirac denklemi ile bilim dünyasında yer almıştır.

WEB’in Bulunması

Tim Berners-Lee’nin, Cern araştırma merkezi içerisinde geliştirdiği buluş olarak karşımıza çıkıyor. Tim Berners-Lee bu kavramı; otomatik olarak bilgi paylaşılması için geliştirmiştir.