Hangi Şirket Hangi İş Modelini Kullanıyor? Fremium, Eşler Arası ve Birebir İş Modelleri

İş modeli bir şirketin ürün ya da hizmeti nasıl sunacağı, hedeflerine nasıl ulaşacağı, işi hangi değerler üzerine kuracağı ve basitçe bu işten nasıl para kazanılacağının mantıksal bir izdüşümüdür. Önceki yazıda ve ne değinmiştik. Bu yazıda ise, gibi şirketlerin hangi iş modelini kullandıklarından bahsedeceğiz. Öyleyse başlayalım.

Diğer adıyla  iş modeli, bir şirketin parayı hızlıca ürün ya da hizmete dönüştürüp sonra yine paraya dönüştürmesi üzerine kurulu iş modelidir. Bu model, şirketin envanteri satın aldığı, envanteri bir kredide alacak hesabı olarak sattığı daha sonrasında hesap alacağını toplayan ya da nakit olarak çeviren bir süreçtir. [caption id="attachment_8007" align="alignnone" width="1600"] Amazon, dünya çapında satış yapan en büyük çevrimiçi mağazalardan biri.[/caption] , ve gibi şirketlerin kullandığı bu model, envanter tipi işler için uygundur. Örneğin dünyadaki en büyük e-ticaret pazarı olarak tanımlanmaktadır. 1994 yılında online bir kitapçı olarak kurulan , içerisinde her türlü envanterin bulunduğu çevrimiçi bir mağazaya dönüştü. 150 milyondan fazla mobil kullanıcıya sahip platformda kişiler ürünlerini de satabiliyorlar. Amazon’un ürünlerinden bazıları;  ve dir. Amazon iş modelinde tüketiciler 3 kısma ayrılı; tüketiciler, satıcı tüketiciler ve geliştirici müşteriler. Satıcı müşteriler , gibi uygulamalarda olduğu gibi ürünlerini platforma yüklerken, geliştirici müşteriler, altyapı ve dijital hizmetler için  teknolojilerini kullanırlar. Amazon iş modeli kaynaklarında iki şey vurgulanıyor; ve  Depolar, Amazon’un web sitesinde sattığı ürünleri içerisinde barındırır. Tedarik zincirinin başladığı yer olan depoların temizlik ve bakımının hassasiyetle yapılması şirketin güvenilirliği için çok önemli bir faktördür. Çevrimiçi bir mağaza olan için teknolojik altyapı çok önemlidir. Platformu optimize etmek, en düşük maliyetle en iyi hizmeti sunmak için yazılım mühendisleri teknolojik altyapıyı güçlendirmek için çalışırlar.

[caption id="attachment_8006" align="alignnone" width="1800"] Freemium iş modelini kullanan Everynote, gelişmiş fonksiyonlarıyla organize olmayı kolaylaştıran bir uygulama.[/caption] Ücretli ve ücretsiz ödeme servisinin bir karışım olan  gibi şirketler tarafından uygulanır. Çoğunlukla hizmet sunan yazılım ya da uygulama sunan teknoloji şirketlerine hitap eder. İşi büyütmek ya da müşteri çekmek için sınırlı bir süreyi ya da sınırlı özellikleri kapsayan bir hizmet sunarlar. Yükseltilmiş özellikler için, müşterinin ücretli versiyona geçmesi beklenir. Uygulamayı kullanabileceğiniz gibi ücretsiz versiyonunu da sonsuza kadar kullanabilirsiniz. [caption id="attachment_8010" align="alignnone" width="1135"] startupteknoloji.com[/caption] Bu iş modelini uygulayan yazılımlardan biri tur. Organizasyon ve planlama alanında sınırsız seçenek sunan Everynote’unve  seçenekleri bulunuyor. Bu uygulamada yapılacaklar ve alış-veriş listelerini hazırlama, ürün fotoğraflarını depolama ya da  fatura belgeleri, makbuzlar, ödeme onayları gibi belgeleri tarayıp saklama gibi özellikler mevcuttur. gibi sayısız sayıda yazılım,  kullanırlar.

Eşler veya denkler arası iş modeli, temel olarak iki ayrı taraf arasında aracı görevi üstlenerek, hem talep hem arz tarafında değer yaratmaya dayanır. Bu modelde komisyon ücreti üzerinden para kazanılır.  gibi şirketler bu iş modelini kullanırlar. Örneğin , ev sahipleri ve müşterileri arasında bir aracı işlevi görür. [caption id="attachment_8005" align="alignnone" width="731"] BiTaksi, Peer-to-peer iş modelinie sahip..[/caption]  örneğinde ise, müşteriler telefonlarındaki uygulama ve gps sayesinde taksi çağırabiliyorlar. Müşteri, gelen taksicinin kimlik bilgilerine ve müşteri yorumlarına bakabilirken, müşteri ve taksici karşılıklı olarak birbirlerini değerlendirip not verebiliyorlar. Kredi kartıyla ödeme seçeneği, uzaktan takip sistemiyle güvenliğin sağlanması, yolu uzatma uyarısı ve uzun süreli duruş uyarısı da uygulamanın özellikleri arasındadır. Son olarak, ’in çalıştığı sistem de  örnek olarak gösterilebilir. Uber, müşterilerine taksi, araç kiralama imkanı sunduğu gibi müşterilerin araçlarını kiralamalarına veya paylaşmalarına da aracı olur.

Birebir iş modeli  iş modeli olarak da adlandırılır. Bu model, kâr amacı güden ve kâr amacı gütmeyen karma bir iş modeline dayanır. Sürdürülebilirliği hakkında bazı şüpheler olsa da birçok şirket, sosyal hassasiyetleri yüksek olan Z kuşağına hitap edebilmek için ürün pazarlamalarını değiştirmeye başladılar. [caption id="attachment_8009" align="alignnone" width="620"] Toms Shoes, sosyal girişimcilik modeli olarak adlandırılan birebir iş modelini uygulayan ilk şirket.[/caption] Bu modelin en iyi örneklerinden biri olanörneğinde, satılan her bir ayakkabı için dünya genelindeki yoksul çocuklara bir çift ayakkabı sağlanır.  gibi şirketler yetersiz hijyen ve açlığa çözüm sunmaya odaklanırken, gözlük markası ise, ihtiyacı olan kimselere gözlük bağışlamak için bu iş modelini kullanırlar.