İklim krizi ve buzullarla ilgili bir çalışmadan bahsedeceğiz. NASA, kısa süre önce Temmuz ayını 1880’den bu yana kaydedilen en sıcak ay olarak ilan etti. Birleşmiş Milletler genel sekreteri António Guterres iklim krizini “kontrolden çıktı” olarak nitelendirdi. Bu durumun somut etkileri ise giderek daha belirgin hale geliyor. Yakın zamanda NASA tarafından finanse edilen bir araştırmada keşfedilen nedir? Himalayalar’daki buzulların hızla eridiğini ve gezegenin 1,5 derecelik sıcaklık eşiğini geçmesiyle yarısının yok olduğu keşfedildi.
Pittsburgh’daki Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yardımcı doçent olan David Rounce, araştırmayı NASA’nın Deniz Seviyesi Değişim Ekibi ve NASA’nın Yüksek Dağ Asya Ekibi’nden bilim adamlarından oluşan bir ekiple gerçekleştirdi. 2013’ten 2017’ye kadar Himalayalar’daki Everest Dağı’nın tabanına yakın olan Imja-Lhotse Shar Buzulu’nu tahmin etmeye başladılar. İklim krizi ve yarattığı sonuçlar ile ilgili araştırmanın detayları haberimizde.
İlginizi Çekebilir: JAXA ve NASA’nın X-Ray Görevi Uçuşa Hazır!
Çalışma, Dünyadaki Buzulların 2100 Yılına Kadar Kütlelerinin Yüzde 40’ını Kaybedebileceğini Öngörüyor
Ekip, Nepal’de yaklaşık beş yıl boyunca tabanda büyüyen bir gölü gözlemledi. Aynı zamanda da uzaklaşan buzulları ölçerek veri topladı.
Rounce şu ifadelerde bulundu. “Aynı yere gidip gölün genişlediğini ve buzulun nasıl hızla inceldiğini görmek en hafif tabirle oldukça aydınlatıcıydı.”
Çalışma, dünyadaki buzulların 2100 yılına kadar kütlelerinin yüzde 40’ını kaybedebileceğini öngördü.
Model, Dünya’nın sıcaklığının sanayi öncesi seviyelere kıyasla 1,5 ila 4 santigrat derece (yaklaşık 2,7 ila 5 Fahrenheit derece) artması durumunda buzulların erimesinin sonucunu tahmin etmeyi amaçlıyordu.
NASA’nın bildirdiğine göre araştırmacılar, modeli uyguladıktan sonra “1,5 santigrat derece ısınmayla dünyadaki buzulların yüzde 50’sinin yok olacağını ve 2100 yılına kadar deniz seviyesinin dokuz santimetre (3,5 inç) yükselmesine katkıda bulunacağını” buldu.
Ayrıca, büyük bir iklim konferansında (COP26) verilen sözler nedeniyle, gezegen 2,7 santigrat derece ısınırsa, Orta Avrupa, Batı Kanada ve ABD’deki (Alaska dahil) neredeyse tüm buzullar eriyecek.
Sıcaklık 4 derece artarsa dünyadaki buzulların yüzde 80’i yok olacak. Sonuç olarak, deniz seviyesinin yükselmesine yaklaşık 15 santimetre (altı inç) katkıda bulunacaklar.
Okyanus Su Seviyeleri de Yükselecek
Okyanus su seviyeleri de yükselecek. Bu da kıyıya yakın yerlerde zorluklara neden olabilecek. Rounce, “Sıcaklık artışı ne olursa olsun buzullar çok fazla kayıp yaşayacak” diye ekledi.
Dağıtılan model, uydu güdümlü kütle değişim verilerini kullandı. Ve bu da bunu yapan ilk çalışma oldu. Dünyadaki 215.000 buzulun tamamının daraltılmasına yardımcı oldu.
Alaska Üniversitesi ve Oslo Üniversitesi’nden buzul bilimi profesörü Regine Hock, ekibin modelinin küresel olarak mevcut olmayan uydudan türetilmiş yeni veri kümelerini çalıştırdığını ifade etti.
NASA’ya göre, NASA’nın Terra uydusu ve USGS-NASA Landsat 8 ve ESA’nın Sentinel uyduları üzerindeki Japonya’nın Gelişmiş Uzay Kaynaklı Termal Emisyon ve Yansıma Radyometresinden (ASTER) gelen verileri içeriyordu.
Ayrıca model, buzul yüzeyinde bulunan kayalar, tortu, kurum, toz ve volkanik külü içeren buzul kalıntı örtüsünü de dikkate aldı.
Değişen kalınlık nedeniyle buzul kalıntılarını ölçmenin zorluğuna rağmen, araştırmacılar buzul erimesini potansiyel olarak etkileyebileceğinden bunu kaydetmenin zorunlu olduğunu düşündü.
NASA, “İnce bir enkaz tabakası erimeyi arttırabilir, kalın bir tabaka ise yalıtabilir ve azaltabilir” ifadelerinde bulundu.
İnsan aktivitelerinden uzak uzak bölgelerdeki buzulların azalmasının sonuç etkisi çok büyük. Bu tür kritik durumlar iklim değişikliğinin sağlam işaretleri olarak hareket ediyor.
Hızlanan tükenme, tatlı su mevcudiyetini etkiliyor, manzaraları ve turizmi uyarıyor, ekosistemleri bozuyor, tehlikelerin oluşumunu ve ciddiyetini etkiliyor ve deniz seviyelerinin yükselmesine de sebep oluyor.
NASA’nın Deniz Seviyesi Değişimi Ekibi lideri Ben Hamlington, “Deniz seviyesinin yükselmesi sadece birkaç belirli yer için bir sorun değil. Dünyanın hemen her yerinde artıyor.” diye ifade de bulundu.
Rounce, “Bunu, bu buzulların kaybına olumsuz bir bakış olarak değil, bunun yerine nasıl bir fark yaratabileceğimize dair bir çerçeveye oturtmaya çalışmıyoruz. Bunun çok önemli bir mesaj olduğunu düşünüyorum: bir umut mesajı.”
Bu arada bu iklim krizi ve buzullar ile ilgili çalışmanın Ocak 2023’te Science dergisinde yayınlandığını da belirtelim.