Son zamanlarda dijital ortamda oluşturulan, sanat eserlerinden tweetlere kadar pek çok şeyin NFT teknolojisi ile satıldığını duyduk. Hatta Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’in attığı ilk tweet de NFT olarak tanıtıldı ve açık arttırmayla 2,5 milyon doların üzerinde teklif aldı. Tweet teklif almaya devam ediyor ve gelirinin hayır kurumuna bağışlanacağı da duyuruldu. Peki nedir bu NFT ve insanlar sanal eserlere neden bu kadar çok para verme eğiliminde? Bu yazımızda aklımıza takılan sorularla birlikte NFT teknolojisine hızlıca bir göz atalım.
NFT Nedir?
NFT, yani Non Fungible Tokens, “takas edilemeyen jetonlar” anlamına gelen, aslında birkaç yıldır kullanılmasına rağmen adını son zamanlarda daha sık duyduğumuz bir token. 2017 de Ethereum ile temelleri atılan NFT’ler, 2021’de popülerliğini arttırdı. Dijital sanat eseri platformu olmanın yanı sıra, oyun öğeleri ve spor kartları da yine burada kullanıcıya sunuluyor. Eşsiz olan bu NFT’ler, kripto paralar gibi değiştirilemez ve takas edilemezler. Yani elinizdeki Bitcoin’i başka bir kripto paraya çevirebilir veya belli bir kısmını satabilirsiniz. Ancak NFT için böyle bir durum söz konusu değil. Çünkü NFT’ler bölünemez ve takas edilemezler. Kısacası evet, NFT’ler dünyada bir tanedir ve kullanıcısına özeldir.
İlginizi çekebilir:
NFT Heyecanı: Milyon Dolarlık Yeni Trend
NFT Tam Olarak Ne İçin Kullanılıyor?
NFT’ler, kripto paralar gibi blockchain teknolojisini kullanıyor ve oluşturulan sanal eseri, yaratıcısına özel kullanırken, bu sayede kopyalanma riskini ortadan kaldırıyor. Sanal ortamda yapılmış olan kolajlar, sanal dünyalar ve hatta oyun arka planları dahi bu yöntemle alıcısına özel kılınarak, tescilleniyor. Ancak, bu yöntemi farklı amaçlar için kullanan da var. Sadece bir eserin tescilli sahibi olmanın yanı sıra, oluşturulan eserleri alarak, zamanı geldiğinde dijital ortamda çok ilgi duyulduğu anda satarak yatırım yapma düşüncesine sahip olanlarda var.
NFT Güveni Nasıl Sağlıyor?
İnsanların son zamanlarda yüksek fiyat vererek NFT’ler aldığını yazımızın başında söylemiştik. Peki insanlar nasıl oluyor da dijital ortamdaki bir esere bu denli yüksek fiyatlar verip, güvenebiliyorlar? NFT’ler de tıpkı kripto paralar gibi blockchain, yani paylaşımlı ana veri tabanında tutuluyor. Bu sayede sahtecilik durumu tamamen ortadan kalkıyor çünkü ana bilgilerin birebir kopyası dünyadaki on binlerce bilgisayarda saklanmakta.
Nasıl NFT Sahibi Olabiliriz?
NFT üretebilmemiz için yapmamız gereken tek şey, dijital para cüzdanına sahip olmak. Daha sonra ise, Ethereum geliştiricileri tarafından ERC-721 token standartlarına göre üretilen NFT’leri, blockchain ile bağdaştırmanız için gerekli platformlarda hazır hale getiriyorsunuz. NFT olarak sunmak istediğiniz dosyayı, bu platformlar aracılığıyla IPFS sistemine yükledikten sonra, NFT’yi size özel kılacak ve değiştirilmesine izin vermediğiniz parametrelerini girmeniz istenecek. NFT’lerin kaç adet üretileceği, fiyatının ne olacağı veya bir sonraki satış için ne kadar pay alınmasını istediğimizi belirterek, blockchain ’in işlem ücretini ödemek yeterli oluyor. Sonrasında size özel “jetonunuz” oluşmuş oluyor. Artık, kripto para cüzdanınıza aktardığınız NFT’lerinizi, blockchain ile kayıt altına alıp yönetebiliyorsunuz.
Peki sıfırdan bir MFT üretmeyip satın almak istiyorsanız neler yapmalısınız? Bu aslında çok daha basit. NFT’lerin sergilendiği ve satın alına bilindiği platformlar bulunmakta. Buradan istediğiniz NFT’ye açık arttırma veya doğrudan satın alma ile sahip olabiliyorsunuz. Satıcının dijital para cüzdanından sizin cüzdanınıza aktarılan NFT artık sizin oluyor ve istediğinizde satın almış olduğunuz bu NFT’yi, NFT pazaryerlerinde tekrar satışa sunabiliyorsunuz?
En popüler NFT pazaryerleri ise, OpenSea, Nifty Gateway, Mintable platformları. Ancak, işe yeni girişecekseniz dikkatli olmanızda fayda var. Çünkü istenmeye ek ücretlerle de karşılaşabilmeniz mümkün. Pazar yerlerinden bazıları, işlemleriniz için gerekli enerjiyi sağlayan “benzin” adı verilen masrafı sizden alırken, işlemlerin kapanış maliyeti ve paranızı Ethereum’a çevirirken oluşacak masrafları da sizden temin etmektedir.
Dikkatinizi çekebilir:
Dünyadaki En Önemli NFT Pazar Yerleri
Everydays. The First 5.000 Days
Şimdiye kadar ki en yüksek fiyatı alan NFT, Beeple’dan. “Everydays. The First 5.000 Days” isimli jpeg formatındaki bu eser, açık arttırma ile tam 69.4 milyon dolara (yaklaşık 523 milyon Türk lirası) satıldı.
Hairy
Müzisyen Steve Aoki’nin “Hairy” isimli müzik videosu da NFT olarak satışa sunuldu ve 888,888,88 dolara satın alınarak, en pahalı single ünvanını da kazanış oldu.
Her Şey Kontrol Altında Mı?
Blockchain ile kopya oluşturulamaması, dünyanın on binlerce yerinde verilerinizin kayıt altında olması tabii ki güven veriyor. Peki tüm bunlara rağmen, mağdur olanlar da yok mu? Maalesef ki var. NFT lisanslama sistemi, eseri yükleyen kişinin asıl sahibi olduğunu varsayarak ilerliyor. Bu nedenle de birçok dijital tasarımcı, kendilerinin Twitter ve İnstagram'da ürettiği içeriklerin, izinsiz olarak indirilip, NFT’ye dönüştürüldüğünü ve satıldığını fark etti. Her ne kadar engellemeye çalışılsa da bu kadar geniş bir platformda tamamen önüne geçilmek neredeyse imkansız. Bu nedenle çoğu sanatçı, sosyal medyalarda yaptığı paylaşımları da silmeyi planladığını açıkladı. Sebebi ise, içerikleri herhangi birinin NFT’ye dönüştürüp kendisinin olarak satma ihtimali.
NFT’ye başarılı bir şekilde dönüştürmüş olsanız bile, bir başka tehdit pazaryerlerinin korsanlar tarafından ele geçirilmesi ve NFT’lerinizi kaybetmeniz. Geçtiğimiz haftalarda birçok kullanıcı Nifty Gateway sitesinin saldırıya uğradığını ve NFT’lerinin çalındığını duyurdu.
Ancak tüm bunlara rağmen merkezi boşluk yaratan blockchain teknolojisi de resmi bir tescil içermediği için sanatçıların yasal yollardan herhangi bir hak talep etmelerini de neredeyse imkânsız kılıyor.
Bir diğer eleştiri ise doğaya verdiği zarar olarak karşımıza çıkıyor. Kripto para madenciliği ve bunların çeşitli yollardan işlenmesi için harcanan işlemci gücünün de artan enerji tüketimiyle birlikte, çevreye ve doğaya zarar verdiği de gündemde. Daha fazla bilgi edinmek için
En İyi 5 NFT ve DeFi Fantom Projesi içeriğimizi okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar dileriz!
Bu habere henüz yorum yazılmamış, haydi ilk yorumu siz bırakın!...