Okyanus Akıntısı Sistemi Alarm Veriyor! İşte Detaylar

Nature Communications'da yayınlanan bir araştırmaya göre, Kuzey Atlantik'te sıcak suları kuzeye doğru taşıyan önemli bir okyanus akıntısı sistemi olan Atlantik Meridional Devrilme Dolaşımı (AMOC), sera gazı emisyonları devam ederse 2025 gibi erken bir tarihte çökebilir.

Keşif, insan faaliyetlerinin gezegenimizin iklim sistemi üzerindeki önemli etkisini vurguluyor.

İlginizi Çekebilir: Antarktika Deniz Buzu, Bu Yıl Düşük Rekor Seviyesinde!

AMOC Nedir?

AMOC, sıcak yüzey sularını tropiklerden Kuzey Atlantik'teki daha yüksek enlemlere taşımaktan sorumludur. Burada su, bölgesel iklimi ve hava durumunu etkileyerek atmosfere ısı verir.

Ilık su soğudukça yoğunlaşır ve daha derin okyanus katmanlarına batarak Kuzey Atlantik Derin Suyu (NADW) olarak bilinen güneye doğru derin bir akış oluşturur. Bu derin sirkülasyon, suyu Güney Yarımküre'ye geri döndürerek devirme döngüsünü tamamlar.

AMOC, ısıyı yeniden dağıtarak ve sıcaklıkları düzenleyerek Dünya'nın iklim sistemi için çok önemlidir. Belirtelim ki, geri döndürülemez bir duruma geçme yeteneği ile gezegenin kilit devrilme unsurlarından biri olarak kabul edilir.

AMOC'nin potansiyel çöküşü, yalnızca Kuzey Atlantik bölgesinde değil. Aynı zamanda dünya çapında iklimi ciddi şekilde etkileyeceği için de önemli bir endişe kaynağıdır. Böyle bir olay, bölgesel sıcaklıkları, deniz buzu, hava durumu modellerinin yanı sıra besinlerin ve deniz ekosistemlerinin dağılımını da etkileyebilir.

Benzer bir ani iklim değişikliği, Dansgaard-Oeschger olayları olarak bilinen son buzul çağında meydana geldi. AMOC'nin çöküşü ve restorasyonu bu olaylara sebep oldu.

Dansgaard-Oeschger olaylarının Dünya'nın iklimi üzerinde önemli etkileri oldu. Sıcaklıkta hızlı ve dramatik değişimlere yol açarak ani ısınmaya ve ardından nispeten kısa süreler boyunca, tipik olarak birkaç on yıl süren kademeli soğumaya neden oldular.

Peter Ditlevsen ve Susanne Ditlevsen, AMOC için bir vekil olarak 1870'den 2020'ye kadar Kuzey Atlantik'teki deniz yüzeyi sıcaklıklarını inceledi. Bu kayıtlar, doğrudan AMOC ölçümlerinden çok daha eskilere dayanıyor. Bundan dolayı da sıcaklık eğilimleri hakkında güvenilir bilgiler sağlıyor.

Yazarlar, çalışmada "Yüzyılın ortalarında (2025-2095, yüzde 95'lik bir güven aralığıdır) çöküşün gerçekleşeceğini yüksek bir güvenle tahmin ediyoruz" diye belirtti.

"Bu sonuçlar, modelin yaklaşık olarak doğru olduğu varsayımı altında ve elbette, diğer mekanizmaların devrede olduğunu ve dolayısıyla belirsizliğin daha büyük olduğunu göz ardı edemeyiz" diye de eklediler.

AMOC değişikliğinin arkasındaki itici güçler araştırılmadı. Fakat çalışma istatistiksel olarak, atmosferik CO2 konsantrasyonlarının incelenen dönem içinde neredeyse doğrusal olarak arttığını gösteriyor.

Yazarlar, varsayımları en aza indirerek analizlerini mümkün olduğunca basit ve sağlam hale getirdiklerini düşündü. AMOC'un iklim sistemi için önemini göz önünde bulundurarak, potansiyel bir çöküşün açık işaretlerinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyorlar.

Çalışmanın tamamına burdan erişebilirsiniz.