Teknoloji Tarihinde Mart Ayında Yaşananlar

Tarihte mart aylarında teknoloji adına oldukça önemli gelişmeler yaşandı. Her ne kadar bu gelişmelerin çoğu bize basit teknolojiler olarak gelse de icat edildikleri dönemde oldukça sarsıcıydılar ve günümüzün dünyasını oldukça etkilediler. Graham Bell’in geliştirdiği telefon serüveni günümüzde cebimize kadar girerek artık bizi birer siborg canlılara dönüştürdü. World Wide Web küçük bir ihtiyaçtan doğsa da bugün milyonlarca insanı birbirine bağlayan internet sayfalarının temelini oluşturuyor. İlk tweet basit bir ama uğruna atılmış olsa da bugün birçok şirket ve kurumun duyuru sayfası olarak kullanılıyor. Teknoloji tarihinde mart ayında yaşanan gelişmeleri sizler için derledik.

10 Mart 1876: İlk Başarılı Telefon Görüşmesi

Bugün, telefon görüşmelerini hafife alıyoruz. Ancak yaklaşık 150 yıl önce bu teknoloji devrim niteliğindeydi ve çok az insan onun dünyayı nasıl değiştireceğini tahmin edebildi. Alexander Graham Bell ve asistanı Thomas Watson, yaptıkları icadı neredeyse üç yıl boyunca geliştirdi. Bir telefon görüşmesinde aktarılan ilk sözler ise Graham Bell tarafından söylendi ve şu şekildeydi: Bay Watson, buraya gelin, sizi görmek istiyorum.

Telefon, Haziran 1876'da Philadelphia'daki Centennial Uluslararası Sergisinde ilk kez halka açıldı. Bell Watson geliştirdikleri bu teknoloji ile altın madalya kazandılar. Ödül, Bell'e dünya çapında bir ün kazandırdı. Bell, sergideki başarısını bir ticaret imparatorluğuna dönüştürdü. 1877'de Bell ve kayınpederi Gardiner Greene Hubbard, bugün AT&T olarak bildiğimiz Bell Telefon Şirketi'ni kurdu.

Ancak Bell'in hala icat etmesi gereken ve dünyayı değiştirecek teknolojiler vardı. Telefondan sonra Bell, fotofonu ve metal detektörü icat etti. Fotofon, şu an fiber optik dediğimiz şeyin temelini oluşturdu. Metal detektörü ise tesadüfen bulundu. Dönemin ABD Başkanı bir suikastçı tarafından vuruldu ancak doktorlar başkanın vücudunda yer alan kurşunu bir türlü bulamıyordu. Bell bu kurşunu bulabilmek için bir merak detektörü geliştirdi.

İlginizi çekebilir: Telefon Kamerası ile Covid Testi!

12 Mart 1989: World Wide Web Doğuyor

Tim Berners-Lee, 1989'da CERN'de akademi ve bilim kurumları için bir bilgi paylaşım sistemi olarak World Wide Web'i geliştirdi. Fikir, çeşitli kuruluşlar için farklı veri yönetimi programlarını öğrenme konusundaki hayal kırıklığından doğdu. Lee’nin amaçlarını gerçekleştirmek HTML, HTTP ve URL'ler gibi öncü teknolojileri gerektiriyordu. Web'in bu yapı taşları, bilim adamlarının ve araştırmacıların herhangi bir sistemden verilere erişmesine olanak verdi. İki yıldan fazla süren geliştirmeden sonra, CERN ilk web sitesini başlattı ve ilk web tarayıcısı WorldWideWeb'i 6 Ağustos 1991'de halka sundu.

Web'in büyümesi ilk başta bütün teknoloji devrimlerinde olduğu gibi yavaştı. 1992'nin sonunda, web'de yalnızca on site vardı. Bir yıl sonra ise bu sayı 130 kadardı. CERN'in World Wide Web yazılımını kamu malı olarak yayınladığı 1993 yılına kadar, teknolojiye olan ilgi pek artmadı. 1994'te web 27.000'den fazla siteye yayıldı ve büyüme hiç durmadı. Bugün, dünyada iki milyardan fazla web sitesi yer alıyor.

İlginizi çekebilir: Elon Musk’tan İlginç Metaverse ve Web3 Açıklaması

15 Mart 1985: Teknoloji Alan Adlarına Yayılıyor

ARPA’nın 1985'te alan adlarını kayıt için açtığı ilk gün, Symbolics Computer Corporation, Symbolics.com ile alan adı alan ilk şirket oldu. Şirket, web sitesini, programlama dili Lisp'i çalıştıran özel bilgisayarlar satmak için kullandı. Symbolics, başlangıçta bu makineleri yapay zeka geliştirmesi için tasarlamıştı, ancak daha sonra bunları başka kullanımlar için uyarladı. Bu teknoloji Symbolics’in ilgisini çekmesine rağmen Symbolics alan adlarında öncü bir şirket olmadı. 1986'nın sonunda, yalnızca on kurum alan adı aldı. World Wide Web'in tanıtılmasıyla birlikte ardından gelen on yıl içinde, genel halk internetin gücünü anlamaya başladı.

Ne yazık ki, orijinal Symbolics şirketi 1996'da kapatıldı. Yerini yine Symbolics olarak da adlandırılan yeni bir şirket aldı. Yeni girişim Genera işletim sistemini satmaya devam etti. 2006'da şirket, Lisp kaynak kodunu ücretsiz, açık kaynaklı yazılım olarak yayınladı. Ağustos 2009'da yatırımcı ve koleksiyoncu Aron Meystedt Symbolics.com'u satın aldı. Bugün burayı kişisel tanıtım sayfası ve internet müzesi olarak işletmektedir. Ancak, orijinal web sitesinin arşivlenmiş bir sürümüne göz atabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: TikTok 2021 Yılının En Popüler Alan Adı Oldu!

21 Mart 2006: İlk Tweet Gönderildi

Silikon Vadisi efsanesi ve Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey dünyanın ilk tweetini attı. Paylaşılan gönderi şu şekildeydi: "sadece twitter’ımı kuruyorum." Podcast şirketi Odeo tarafından geliştirilen şirket, Twitter prototipini Temmuz 2006'da genel kullanıma sunulana kadar dahili bir mesajlaşma hizmeti olarak kullandı.

Twitter'ın büyümesi teknoloji gelişmelerinde sık sık görüldüğü üzere ilk başta yavaştı. Ancak 2007'de South by Southwest'in öne çıkmasıyla ivme kazandı. Konferans sırasında günlük tweet sayısı üç katına çıktı. Hızlı büyüme devam etti. 2008'in sonunda, kullanıcılar her çeyrekte 100 milyondan fazla tweet attı. Ve 2010'un başlarında, günde 50 milyondan fazla tweet atılıyordu.

Twitter, kullanıma sunulduğundan bu yana aylık 330 milyon aktif kullanıcıya ulaştı ve dünya çapında en çok ziyaret edilen dördüncü web sitesi oldu. Şirketler, ünlüler, hükümetler ve diğer herkesin halkla iletişim kurması, siyasi ve kültürel diyaloga girmesi ve aile ve arkadaşlarla iletişim halinde kalması için kullanıldı. 2021'de Dorsey, tarihi tweet'i 2,9 milyon dolara Malezyalı iş adamı Sina Estavi'ye NFT olarak sattı. Dorsey buradan elde ettiği geliri hayır kurumlarına bağışladı.

İlginizi çekebilir: Twitter Podcast Özelliği Yakında Çıkabilir

24 Mart 2001: Apple, Mac OS X'i Tanıttı

1997, Apple için kötü bir yıldı. Piyasaya bir sürü vasat ürün sürüldü. Şirketin Pazar piyasası iyice daraldı ve işletim sistemlerinin de iyice eskimesiyle şirket iflasın eşiğine geldi. Düzgün çalışan bir yeni nesil işletim sistemi elde etmek için Apple, yazılım şirketi NeXT'yi satın aldı. Bu hareket hem bir işletim sistemi olan NeXTSTEP'i oluşturdu hem de Apple'ın kurucusu Steve Jobs'u şirkete geri getirdi.

Job'un dönüşü ve CEO'ya atanması, Apple'ın rotasını düzeltmenin ilk adımıydı. Mühendisler NeXTSTEP'i Mac OS X'te yeniden uyarlarken, Jobs şirketin mali durumunu dengeledi. Başarısız projeleri sonlandırdı ve Apple'da yeni bir dönemin zeminini hazırlayan yeni ürünler piyasaya sürdü. Şirket 2001 yılında Mac OS X'i piyasaya sürdüğünde, iMac, Power Mac G4 ve iBook'u da çoktan tanıtmış durumdaydı. Bu cihazların hepsi, 2002'den itibaren yeni işletim sistemini çalıştıracaktı.

Mac OS X, Macintosh bilgisayar serisine yeni bir soluk getirdi. Şirket teknoloji dünyasındaki önemini geri kazanmaya başladı. Bugün kullanımda olan 100 milyondan fazla Mac ile Mac OS X Windows'tan sonra dünyada en çok kullanılan ikinci masaüstü işletim sistemi olarak dikkat çekiyor.

İlginizi çekebilir: 15. Yılında iPhone Tarihine Kısa Bir Yolculuk

25 Mart 1995: İlk Wiki Denemeleri

Ward Cunningham, kullanıcı tarafından düzenlenebilir ilk web sitesini başlattı: WikiWikiWeb. Cunningham 1994'ten beri şirketindeki programcıların fikirlerini paylaşmalarının bir yolu olarak wiki yazılımı geliştiriyordu. Halka açık, kitle kaynaklı bir veritabanı fikri interneti dönüştürdü. WikiWikiWeb sadece üstel bir büyüme yaşamakla kalmadı, aynı zamanda geniş katılım, wikilerin bugün bildiğimiz formu almasına yardımcı olan iyileştirmelere ve yeniliklere yol açtı.

Teknoloji ilk yıllarında, Wikiler bilgisayar programcılarının alanı olarak kaldı. Bu durum Wikipedia 2000'lerin başında halk arasında başarı bulduğunda değişti. Artık birçok insanın herhangi bir konu hakkında bilgi almak için gittiği ilk yere dönüştü. Bugün, Wikipedia dünyanın en iyi beşinci web sitesi olarak biliniyor.

İnterneti süpüren wiki sitelerinin çoğalması, seyahatten nasıl yapılır kılavuzlarına, kitaplara, sözlüklere, oyunlara, fandomlara ve çok daha fazlasına kadar uzanıyor. Birçok şirket, çalışanların bilgileri hızlı bir şekilde bulup paylaşmalarının bir yolu olarak dahili wiki'lere sahip ve Cunningham'ın icadının dayanıklılığının bir kanıtı olarak, dünyanın orijinal wiki'si hala çalışır durumda.