Teknolojiyi Üzerimizde Taşıyoruz! Giyilebilir Teknolojinin Gelişimi

Giyilebilir teknoloji; teknolojik dönüşümler neticesinde, fiziksel olarak üzerimizde bir aksesuar bağlamı olarak taşıyabildiğimiz, gün geçtikçe çeşitlenen, gelişen ve değişen teknolojik kolaylık sağlayan gelişmelerdir. Giyilebilir teknoloji; insanoğlunun, yaşamında kolaylık sağlaması için geliştirilmiş her türlü alet, bilgi ve yeteneği üzerinde taşıması amaçlanan bir tür teknolojik devrimdir.

Giyilebilir Teknoloji İle İlk Tanışma

Giyilebilir teknoloji aslında tahmin edilenden çok daha önceleri hayatımıza girmiştir. Giyilebilir teknolojinin tarihi tam 700 yıl önce başlamıştır. ” The glasshole” adı verilen gözlük ilk giyilebilir teknolojik gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Dışbükey camın keşfinden önce imparator Nero, gladyatör dövüşlerini daha yakından görebilmek için gözüne zümrüt taktığı ile bilinmekte.

İlk Giyilebilir Saat

Tarihteki ilk taşınabilir saat, Pomander ( 1505) olarak bilinen ve herkesin dikkatini çeken dönemin efsane ikonlarındandır. Fakat pahalı olan bu saati taşımak, hem fiyatından dolayı hem ağır olmasından kaynaklı çok zor olduğundan; belli bir statünün sembolü olarak belirlenmiştir.

İlk Giyilebilir Moda

Moda sektöründe kullanılan ilk giyilebilir teknoloji “Cute Circuit”  moda şirketi sayesinde olmuştur. Tarihte moda sektöründe giyilebilir teknolojiyi ilk ” Elektrikli Kızlar” grubu kullanmıştır. Moda konusunda giyilebilir teknolojinin geçmişi denildiğinde New York da bilgiler arasında yer almaktadır. Her ne kadar denemeler yapılmış olsa da başarılı olamamıştır. Bu yüzden giyilebilir moda teknolojisi Londra kökeniyle bilinmektedir.

İlk Giyilebilir Kamera

Geçmişte, güvercinlerin fotoğraf çekmede kullanılması fikri Alman vatandaşı olan Julius Neubronner tarafından 1907 yılında ortaya atılmıştır. Amaç; Alman ordusunun düşman hatlarının arka tarafını görmek istemesidir. Bu teknik aynı zamanda fotoğraf ve kameranın giyilebilir şekilde kullanılmasının da yolunu açmıştır.İlerleyen bir çok dönemde kuşların üzerine yerleştirilerek kullanılan kameralar bir savunma sanayisi haline gelerek savaşın bir parçası olmuştur. Kuş bakışı görüntülerin oluşmasına sebebiyet veren ilk teknolojik gelişmeler arasındadır.

İlk Giyilebilir Bilgisayar

Profesör Edward Thorp ve Claude Shannon, dünyada ilk giyilebilir bilgisayar tasarımını yapan iki bilim insanıdır. Bu iki bilim insanının buluşu, iki modelden oluşmakta idi. Biri ayakkabıya saklanmış, diğeri ise bir kibrit kabına sığdırılmıştı. Bu bilgisayarlar ile rulet masasında oyun sonuçlarını tahmin etmeye çalıştıkları söylenmekte.

Kola Takılan İlk Bilgisayar

1995 yılında Pulsa tarafından tanıtılan ilk kol saati şeklinde ki hesap makinesi oldukça ilginçtir. 18 ayar altından yapılan hesap makinesinden sadece 100 adet üretilmiştir. Robotik kodlama kullanılarak oluşturulan teknolojik buluşun ilk defa giyilebilir olarak kullanılmasına öncü olmuştur. 1990 seneleri itibariyle hesap makinesi şeklindeki kol saatleri büyük yankı uyandırmıştır. Kol saati günümüzde de en sık kullanılan giyilebilir teknolojik gelişmeler arasındadır.

Günümüzde en sık ve gündelik olarak kullanılabilen giyilebilir teknoloji akıllı saat adıyla piyasaya sürülen teknolojik bilinçli saatlerdir. Saat adı altında satışa sunulsa da, donanımları saati bildirmekten çok daha fazladır. Markadan markaya değişim göstermesi ile birlikte, kalp atış hızı, uyku süresi, günlük, haftalık, aylık adım sayısı,uzaktan diğer teknolojik aletlere erişim gibi bir çok özellik taşımaktadır. Akıllı saatler spor, sağlık, aktivite, sosyallik vb. neredeyse hayatımızdaki tüm alanlara kolaylıklar sağlıyor denebilir. Ayrıca günümüzde ulaşılması maddi bağlamda en uygun fiyatlı giyilebilir teknolojiler arasında olması nedeniyle de sık tercih edilen bir teknoloji haline gelmiştir.

Bluetooth Kulaklıklar

Tartışmasız yaşadığımız dönemin en çok kullanılan giyilebilir teknoloji ürünlerindendir. Özellikle 2005-2007 yıllarında ülkede yaygınlaşması ile birlikte kablolu kulaklığa olan ihtiyaç büyük derecede azalmıştır. Genellikle şarj enerjisi ile çalışan bu kulaklıklar, kablo derdini ortadan kaldırmış,kablosuz bağlantı ile verilere ulaşım imkanı sunmuştur. İlerleyen yıllarda ise; kablolu kulaklıkların üretiminin tamamen durdurulacağı planlanmaktadır.

Akıllı Yüzükler

Gündelik hayatta en sık giyilebilir teknolojinin kullanıldığı takı alanı bütçe dostu olduğundan ve direkt günlük hayata sağladığı kolaylıklardan dolayı en sık gördüğümüz teknolojilerden biridir. Radyo frekansları ile karşılıklı takılan iki yüzüğün birbirlerine kullanıcılarının kalp ritmini belirtmesi bir dönem çiftlerin oldukça popüler teknolojik giyimleri arasında idi.

Sanal Gerçeklik (VR) Gözlükler

Sanal gerçeklik gözlükleri kullanıcı için sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) sağlayan bir cihazdır. Sanal gerçeklik gözlükleri, video oyunlarında yaygın olarak kullanılır. Bazı sanal gerçeklik kulaklıklarında ise göz takibi sensörleri ve oyun kumandası özellikleri karşımıza sunuluyor. VR gözlük kullanımı, ilk 1991'de icat edileceği duyurulan ve 1993'ün başlarında yeniden gündeme gelen Sega VR ve Virtual Boy mümkün oluyor. Şu an HTC Vive, Oculus Go, Oculus Quest, Oculus Rift, Oculus Rift CV1, Oculus Rift S, PlayStation VR, Samsung Gear VR, Microsoft HoloLens gibi sanal gözlükler yaygındır.

İnsanoğlunun var olduğu andan itibaren gelişmesine, değişmesine öncü olan bilim dalında kullanılan giyilebilir teknolojilerden biri de astronot kıyafetleridir. Dijital giyilebilirlik de tekstil alanındaki gelişmelerin birleşimiyle ortaya çıkarılan bu kıyafetler bilim dalı adına keşif yapmak ve insanların geleceğine öncü olmak gibi birçok etmende rol oynar. Eğer giyilebilir teknoloji olmasaydı; kendi atmosferimiz dışındaki dünyaya adım atmak mümkün olmazdı. Genel günlük kullanım teknolojisine girmese de,bizim kullandığımız teknolojiyi çok net etkileyen gelişmelerin oluşum zincirinde bulunan etmenlerden biridir.

Giyilebilir Teknolojinin Önündeki Engeller

Giyilebilir Teknolojilerin en büyük sorunları arasında henüz telefonlarda da yaşanmakta olan şarj sorunu yer almaktadır. Fakat günümüzde enerji kaynaklarına duyulan yoğun ihtiyaç ve prizlere verilen önemle bu iş  şimdilik mümkün değil gibi görünüyor. Akıllı saatlerin şarj edilmesi ise telefonlara göre çok daha yorucu, kullanıcılar her gün kollarındaki saati şarj etmek için ekstra bir çaba harcamak istemeyebilir. Ayrıca tüm bu üzerimizde taşınılan teknolojinin veri hırsızlığı, kişisel bilgilere kolay erişim gibi özel hayatı da etkileyen olumsuz yönleri bulunmaktadır. Ne yazık ki veri kaybının engel olunamadığı günümüz şartlarında bu durum, giyilebilir teknolojiye olan güveni azalmakta, kullanım ömrünü düşürmektedir.

Ya Tüm Hayatımız Giyilebilir Olursa

Teknoloji kullanım yeri fark etmeksizin ihtiyaçlara düzeyli bir şekilde cevap verdiği her an gerekli ve kaçınılmaz bir gelişimdir. İçinde bulunduğumuz dönem ve ilerleyen yıllar göz önüne alındığında tüm bu gelişmelere ayak uydurmamak oldukça geri planda kalmayı kaçınılmaz hale getirir. Giyilebilir teknoloji bilgisayar, telefon vb tüm haberleşme araçlarını kolumuza takabildiğimiz bir sistem halinde bize sunarken, özel hayatın gizliliğine fazla müdahale de bulunup bulunmadığı da gerek toplum gerekse bilim insanları tarafında sıkça tartışılan bir konudur.