Teksas Başsavcısı’ndan X’e Yönelik Reklam Boykotu Soruşturması

Teksas Başsavcısı Ken Paxton, World Federation of Advertisers (WFA) adlı reklamcılık grubuna yönelik bir soruşturma başlattığını duyurdu. Paxton, WFA üyelerinin bazı sosyal medya platformlarını boykot etmek amacıyla yasa dışı bir şekilde iş birliği yapıp yapmadığını araştırıyor. Her ne kadar Paxton’ın açıklamasında belirli bir platform adı geçmese de, bu platformun Elon Musk’ın sahibi olduğu X olduğu düşünülüyor. X, ağustos ayında WFA’ya karşı bir antitröst davası açarak reklam verenlerin platforma yönelik "sistematik ve yasa dışı bir boykot" gerçekleştirdiğini iddia etmişti.

Başsavcı Paxton, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Ticaret grupları ve şirketler, hoşlanmadıkları kuruluşların gelirlerini engellemek için iş birliği yapamaz. WFA ve üyelerini, sistemin adaletsiz bir şekilde düzenlenmesine yol açan eylemleri nedeniyle hesap vermeye zorlayacağız” ifadelerini kullandı.

Boykot İddialarının Geçmişi

Elon Musk’ın X platformunu devralmasından sonra, IBM, Coca-Cola ve CVS Health gibi bazı WFA üyeleri platformdaki reklam harcamalarını büyük ölçüde azalttı veya tamamen durdurdu. Özellikle, Kasım 2023’te Apple ve Disney gibi büyük markalar, X’in yasa dışı veya nefret içerikli paylaşımları yeterince denetlemediği yönündeki raporların ardından platformdan ayrıldı. Bu raporlar, Merkezi Nefret Karşıtı Dijital Araştırmalar Merkezi (CCDH) ve Media Matters tarafından hazırlanmıştı. Aynı dönemde Beyaz Saray, Elon Musk’ın platformdaki bir paylaşımını "antisemitik ve ırkçı"olarak nitelendirerek eleştirdi.

Bu gelişmelerin ardından X, boykotların bireysel kararlarla değil, “toplu bir komplo” sonucu yapıldığını öne sürerek, hem reklamverenlere hem de reklam gruplarına çeşitli davalar açtı.

GARM ve Soruşturmanın Odağı

Başsavcı Paxton, X’in de dava sürecinde hedef aldığı WFA’ya bağlı Global Alliance for Responsible Media (GARM)adlı organizasyonu da incelemeye aldı. GARM, şirketlerin nefret söylemi ve marka güvenliği gibi konularda ortak standartlar geliştirmesine yardımcı oluyordu. Ancak GARM, ağustos ayında mali sıkıntılar nedeniyle kapandı. Paxton, bu organizasyonun reklamverenlere, belirli sosyal medya platformlarına yönelik boykot çağrısı yapıp yapmadığını belirlemek amacıyla belgeler ve bilgiler talep etti.

Bazı Reklamverenler X’e Geri Döndü

Soruşturma sürerken, Comcast, IBM ve Disney gibi büyük markalar X platformunda reklam harcamalarını yeniden başlatmış, ancak önceki seviyelere ulaşamamışlardır. Ayrıca, X ekim ayında Unilever ile anlaşarak bu şirkete yönelik iddialarını geri çektiğini duyurdu.

X ve CEO’su Yaccarino’nun Açıklamaları

X CEO’su Linda Yaccarino, davalarının dayanaklarından biri olarak Temmuz ayında ABD Temsilciler Meclisi Yargı Komitesi tarafından yayımlanan bir rapora işaret etti. Raporda, “GARM aracılığıyla büyük şirketler ve reklam ajansları, platformlar ve içerik üreticilerine yönelik boykotlar organize ederek, çeşitli görüşlerin ve içeriklerin tüketiciye ulaşmasını engelleyebiliyor” ifadeleri yer aldı.