Türkiye’nin 2021 Patent Raporu Detaylı Özeti

Her geçen gün girişim ekosistemine yenilikçi girişimleri eklenirken, ülkemizde birçok konuda ürün ve hizmetler hayata geçiriliyor. Türkiye’de ve bazı verileri ile dünyada patent istatistiklerini ilgililer ile paylaşan Türkiye’nin patent istatistikleri raporunun önemli noktalarına yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.

Türkiye’nin Diğer Ülkelere Oranla Patent Başvuru İstatistikleri

Ülkemizde patent istatistiklerine verilen önem diğer ülkelere nazaran biraz daha düşük ivmede seyretse de ülkemizdeki üniversiteler, bireysel mucitler veya girişimciler bu konuda çalışmalarını büyük bir titizlik ile ilerletiyorlar. Türkiye’nin patent performansının, diğer ülkelere göre (G-20 ve Avrupa Ülkeler gibi) oldukça geride olduğu bir gerçek ancak mevcut yetkinlikleri bakımından bu performansını geometrik büyütme potansiyeli çok yüksek. Ülkemizde birçok sektörde yapılan çalışmaların 2021 yılında yaptıkları toplam patent başvurusu sayısı 8.439 iken, sadece IBM firmasının 2021 yılında ABD’de tescil edilen patent sayısı 8.682. Bu karşılaştırma bize, patent ile rekabet avantajı sağlayabilecek yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi konusunda sıçrama yaparak ilerlememiz gerektiğini gösteriyor.

İlginizi Çekebilir: Haftalık Türkiye Girişim Ekosistemi Raporu

Türkiye’nin Detaylı Patent Başvuru Analizi

2021 yıl sonu itibariyle çalışmalarını yürüten tüm kurumlar, tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan patent başvurularında (ilk başvuru tarihine göre) 2021 yılında %2,91’lik bir artış gerçekleştiği görülmektedir. Faydalı model başvurularında ise %23,51 oranında artış meydana gelmiştir. 2021 yılında tescil edilen patent sayısında ise %50,95 oranında artış gerçekleştiği tespit edilmiştir.

Şehir performansını değerlendirdiğimiz zaman ise; 1995-2021 yılları arasında toplamda en fazla patent başvurusu yapılan 5 şehrin sırasıyla; İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir ve Kocaeli olduğu açıklanmıştır. 1995-2021 yılları arasında toplamda en fazla patent başvurusu yapılan şehir tahmin edildiği üzere İstanbul olarak karşımıza çıkmaktadır. İkinci sırada Ankara’nın, üçüncü sırada ise Bursa’nın yer aldığı görülmektedir. 2021 yılı sonuna kadar en az patent başvurusu yapılan şehirler arasında ise Ardahan ve Ağrı son iki sırada yer almaktadır.

2021 yılı özelinde verileri inceleyecek olursak; Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan patent başvuru sayılarına göre, İstanbul’un yine birinci sırada yer alırken, onu sırasıyla Ankara, İzmir, Bursa ve Kocaeli takip etmektedir. Diğer yandan, ilk 10’da yer alan Sakarya’nın bir önceki yıla kıyasla patent başvuru sayısını %38 oranında artırdığı görülmüştür. Antalya ise 3 basamak birden yükselerek 10. sıradan 7. sıraya tırmanmıştır. Manisa’nın ise, 2020 yılında 5. sırada yer almasına rağmen 2021 yılında ilk 10’da girememiş (15. sırada) olması dikkat çekmektedir.

Bu patent başvuruları arasından tescil kabulü alan şehir İstanbul olarak açıklanmıştır. Diğer şehirler ise Ankara ve Bursa olarak karşımıza çıkmaktadır. En az tescil kabulü alan şehirler ise Bayburt ve Artvin’dir bu şehirlerimizde henüz hiç tescil onay başvurusu olmamıştır.

Türkiye’den Yapılan PCT Başvuruları Analizi

2021 yılı özelinde Türkiye’den yapılan PCT istatistikleri incelendiğinde; 2021 yılında en fazla PCT başvurusu yapan ülkelerden Çin, ABD ve Japonya’nın zirvede ver aldığı sıralamada Türkiye genel sıralama içerisinde 16. ülke oldu. 2021 yılında Türkiye’den yapılan PCT başvuru sayısı %13,2 artış göstererek 1829’a yükseldi.

Türkiye’den Yapılan Avrupa Patent Başvurularının (EP) Analizi

Avrupa Patent Ofisi (EPO)’nin verilerine bakıldığında ise, 2021 yılında tüm dünyadan EPO’ya yapılan Avrupa Patent başvurularında, bir önceki yıla göre %4,5 oranında artış gerçekleşmiştir. Türkiye’den yapılan Avrupa patent başvurularının (EP) yıllar içinde gösterdiği eğilime bakıldığında ise; başvuruların 2017 yılında en yüksek seviyeye (911) ulaştığı görülmektedir. 2018 ve 2019 yıllarında başvuru sayılarında düşüş gözlemlense de, EP başvurularının 2020 yılından itibaren tekrar yükselişe geçtiği görülmektedir. 2021 yılında ise, Türkiye’den yapılan Avrupa patent başvurularının (EP) bir önceki yıla göre %21 oranında artış gösterdiği ve 732’ye yükseldiği tespit edilmiştir.

Bu başvuruların devamında Avrupa patent başvurularının tescil detayını incelediğimizde ise; 2021 yılında tescil edilen Avrupa Patent sayısında, bir önceki yıla göre %18,6 oranında düşüş meydana geldiği görülmektedir. Türkiye’den yapılan Avrupa patent başvurularının (EP) tescil edilme performansına bakıldığında ise; 2021 yılında tescil edilen Avrupa patent (EP) sayısının bir önceki yıla göre %32 oranında düştüğü ve 252’ye gerilediği tespit edilmiştir.

2021 yılında yapılan Avrupa patent başvurularının sayısına göre oluşan global performans tablosunda; Türkiye, tüm dünya ülkeleri arasında 23. sırada yer almıştır. 2020-2021 yıllarında yapılan Avrupa patent başvuru sayısındaki değişim oranına göre ise, Türkiye %21 artış oranı ile Çin’den sonra 2. Sırada gelmektedir.

Ülkemizin de içinde bulunduğu G-20 ülkelerinin 2021 yılı Avrupa Patent başvurusu performansına bakıldığında, Türkiye’nin yine 13. sırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye, 2020-2021 arasında gösterdiği performans ile G-20 ülkeleri arasında Çin’in ardından “2021 Yılı Avrupa Patent başvurularında en fazla artış gösteren” 2. ülke konumuna gelmiştir.

Yabancı Buluş Sahiplerinin Türkiye’de Patent Alma Analizi

Ülkemizin dışında yerleşik olan kurumların ve kişilerin geliştirdikleri buluşları için hedef pazarlardan biri Türkiye ise veya rakip yoğunluğu bakımından Türkiye onlar için önemli bir coğrafya ise buluşlarını ülkemizde korumak amacıyla Türk Patent ve Marka Kurumu’na (Doğrudan başvuru, EPC veya PCT ile) patent başvurusu gerçekleştirmektedir.  Bu kapsamda yabancı kurumların ve kişilerin buluşlarını Türkiye’de korumak için yaptıkları başvuruların sayısı ve yıllara göre eğilimi, Türkiye’nin sahip olduğu pazar potansiyelinin göstergesi açısından önemli bir faktördür. Yabancı kurumların ve kişilerin buluşlarını Türkiye’de korumak için yaptıkları patent başvuruları 2014 yılından bu yana yükseliş eğiliminde olmasına rağmen 2021 yılında bir önceki yıla göre %13 azalmıştır. Benzer şekilde 2021 yılında Türkiye’de tescil belgesi alan patentlerin sayısında da %14.6 oranında düşüş gözlemlenmiştir.

Yabancı kuruluş ve kişilerin buluşlarını patent altına almak için Türkiye’de başvuru yapan ülkeler; Almanya, ABD ve İsviçre olduğu görülmektedir. 2021 yılında yapılan patent başvurularının analizine göre ise Almanya ve ABD’yi İtalya’nın takip ettiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık dönemde, Türkiye’ye yaptıkları patent başvurularında önemli artışlar gösteren ülkeler arasında Slovakya (%80 artış), Macaristan (%80 artış), Hindistan (%67 artış), Portekiz (%67 artış) ve Norveç (%45 artış) dikkat çekmektedir. Patent başvuru sayısında geçen yıla kıyasla 2021 yılında en fazla artış gerçekleştiren ülkeler ise sırasıyla Slovakya (%125 artış), Macaristan (%100 artış), Hindistan (%58 artış), İrlanda (%27 artış) ve Portekiz (%25 artış) oldu.

Bu patent başvurularının ardından tescil alabilen ülkelerin analizi ise;  Almanya, ABD ve İsviçre olduğu görülmektedir. 2021 yılında Türkiye’de tescil edilen patentlerin analizine göre ise yine bu 3 ülke zirvede yer almaktadır. Son 5 yıllık dönemde, Türkiye’ye tescil edilen patent sayısında önemli artışlar gösteren ülkeler arasında Portekiz (%150 artış), Macaristan (%129 artış), Hindistan (%114 artış), Slovakya (%60 artış) ve Norveç - Çin (%48 artış) dikkat çekmektedir. Patent tescil sayısında geçen yıla kıyasla 2021 yılında en fazla artış gerçekleştiren ülkeler ise sırasıyla Macaristan (%78 artış), Hindistan (%50 artış), Slovakya (%33 artış), Norveç (%33 artış) ve İrlanda (%23 artış) şeklinde bildirildi. En çok ülkemizde patent tescili alan yabancı firmalar ise BSH Global, Philips ve Ericsson firmaları oldu.,

Patent Şampiyonu Firmalar

2021 yılı Türkiye özelinde patent şampiyonları; TURKCELL, TÜRK TELEKOM ve VESTEL yer almaktadır. 2021 yılında en fazla Türkiye tescili alan şampiyon firmalar sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; FORD OTOMOTİV, VESTEL ve ARÇELİK yer almaktadır.

2021 Yılının PCT Şampiyonu Firmaları

2021 yılında yayımlanan Uluslararası patent başvurularının (PCT) analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. PCT şampiyonu firmalar sıralamasında listenin zirvesinde; 20 PCT başvurusu ile ASELSAN’ın yer aldığı tespit edilmiştir. Sıralamanın 2. sırasında SANOVEL İLAÇ firmasının yer aldığı ve TURKCELL ve TUSAŞ (TAI) firmalarının da 18 PCT başvurusu ile 3. sırayı paylaştıkları görülmüştür.

2021 Yılının Türkiye Patent Şampiyonu Üniversiteleri

TÜRKPATENT’e yaptıkları başvurular içinde, 2021 yılında yayımlanan ve tescil edilen Türkiye (TR) patent başvurularının analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. 2021 yılında en fazla TR başvurusu yayımlanan şampiyon Üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ-CERRAHPAŞA, EGE ÜNİVERSİTESİ ve ERCİYES ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır. 2021 yılında en fazla TR tescili alan şampiyon Üniversiteler sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ-CERRAHPAŞA, İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ve TÜBİTAK yer almaktadır.

2021 Yılının PCT Şampiyonu Üniversiteleri

2021 yılında yayımlanan Uluslararası patent başvurularının (PCT) analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. PCT şampiyonu üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde; 25 PCT başvurusu ile ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ’nin yer aldığı belirlenmiştir. Sıralamanın 2. ve 3. Sırasında ise 22 PCT başvurusu ile ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ve MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ’nin yer aldığı görülmüştür.

2021 Yılının Avrupa Patent (EP) Şampiyonu Üniversiteleri

Türkiye’de faaliyet gösteren Üniversitelerin (Araştırma merkezleri dahil) 2021 yılında yayımlanan ve tescil edilen Avrupa Patent (EP) başvurularının analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. 2021 yılında en fazla EP başvurusu yayımlanan şampiyon Üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; KOÇ ÜNİVERSİTESİ, YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ve ODTÜ yer almaktadır. 2021 yılında en fazla EP tescili alan şampiyon Üniversiteler sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ, TÜBİTAK ve KOÇ ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır.

Avrupa Patent (EP) Şampiyonu Üniversiteler

2021 yılı Avrupa Patent (EP) patent başvuru performanslarına ek olarak portföylerinde yer alan toplam EP patent sayısına göre de performans analizi gerçekleştirilmiştir. 31.12.2021 tarihi itibariyle yayınlanan/tescil edilen toplam EP patent sayısına göre Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. EP patent başvuru şampiyonu Üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; TÜBİTAK, SABANCI ÜNİVERSİTESİ ve YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır. EP patent tescil şampiyonu Üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; TÜBİTAK, SABANCI ÜNİVERSİTESİ ve KOÇ ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır.

2021 Yılının ABD (US) Patent Şampiyonu Üniversiteleri

2021 yılında yayımlanan ve tescil edilen ABD (US) başvurularının analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. 2021 yılında en fazla US başvurusu yayımlanan şampiyon Üniversiteler sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ, YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ve SABANCI ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır. 2021 yılında en fazla US tescili alan şampiyon Üniversiteler sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla;SABANCI ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ (İTÜ) ve YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ yeralmaktadır.