Li-Fi Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır?

Kablosuz yüksek hızlı internet bağlantısı denildiğinde akla ilk olarak evlerimizde ve iş yerlerimizde sıklıkla kullandığımız Wi-Fi gelir. Bunun yanı sıra 4.5 ve 5G teknolojilerinin yanında son dönemde sık sık gündeme gelen uydundan gerçekleştirilen internet bağlantıları da gelebilir.

Ancak bunların yanında evde kullandığımız ampuller üzerinden ışık yayarak yüksek hızlı internet kullanmamızı sağlayan Li-Fi teknolojisi de var. Peki, Li-Fi teknolojisi tam olarak nasıl çalışıyor? Bir ampul üzerinden yayılan ışık nasıl yüksek bir hızda internet kullanmamızı sağlıyor.

Li-Fi Teknolojisi Nedir?

Ev ve iş yerlerimizde kullandığımız Wi-Fi teknolojisi Wireless Fidelity yani Kablosuz İnternet Alanı kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltma. Wi-Fi teknolojinin yakın bir gelecekte yerini alması beklenen Li-Fi ise Light Fidelity kelimelerinin kısaltmasından oluşuyor. Türkçeye çevirmek gerekirse bu Işıklı İnternet Alanı olarak çevrilebilir. Li-Fi teknolojisi temel olarak bildiğimiz aydınlatma ekipmanları üzerinden kablosuz bir şekilde yüksek hızlı internet sunuyor. Li-Fi ilk olarak 2011 yılında Harald Hass tarafından Edinburg’da gerçekleştirilen bir TED etkinliğinde dile getirildi. Hass katıldığı etkinlikte yaptığı konuşmada yeni geliştirilen bir teknoloji ile görülebilir ışık spektrumu üzerinden kablosuz ve yüksek hızlı internet sağlayabileceklerini açıklamıştı. Görülebilir ışık ile kastedilmek istenen evimizde de aydınlatma için kullandığımız ışıkları temel alıyor. Peki, bir aydınlatma sistemi nasıl internet sağlayabilir?

İlginizi Çekebilir: Wi-Fi ve GPS’in Öncüsü Oyuncu ve Mucit Hedy Lamarr’ın Hayatı

Li-Fi Teknolojisi Nasıl Çalışır?

Li-Fi teknolojisi gözümüzün algılayamayacağı hızlarda açılıp kapanan LED’lerle birlikte veri aktarmayı ve bu şekilde internet sağlayıcısı olmayı hedef alıyor. Kullanılacak cihazlarda Li-Fi alıcıları olacak ve LED’lerden gelen bilgiler çift taraflı olarak işlenecek. Cihazlar LED ampullerin yanıp sönme eyleminden bilgi alabilecek ve kendileri de LED ampullere bilgi gönderebilecekler. Bu amaçla kullanılacak LED ampuller veri alışverişini sağlayacak şekilde tasarlanmış olmalı.

Bu nedenle evimizde kullandığımız aydınlatma sistemleri Li-Fi teknolojisi için halihazırda uygun değil. Bunun yanı sıra şu anda kullandığımız telefon, tablet ve bilgisayar gibi cihazlarda da Li-Fi teknolojisini kullanmak mümkün değil. Zira bu cihazlar Wi-Fi teknolojisi kullanılarak tasarlandı. Bu nedenle halihazırdaki cihazlarda bu teknolojiyi kullanabilmek için harici alıcıların kullanılması gerekiyor. Bu teknoloji üzerinde şu anda Çin ve Amerika başta olmak üzere pek çok ülke çalışıyor. Şu anda kullanımı pek yaygın olmasa da 5 ya da 10 yıl içinde Li-Fi teknolojisine sahip cihazlara kavuşabiliriz.

Li-Fi Teknolojisi Hangi Avantajlara Sahip?

Li-Fi teknolojisinin getireceği en büyük yenilik bağlantı hızlarında olabilir. Şu an Wi-Fi teknolojisi ile birlikte saniyede 2 Gigabit hıza ulaşılabiliyor. Bu durum laboratuvar ortamında test edilen Li-Fi teknolojilerinde ise 224 Gigabit hıza kadar ulaşılmış durumda. Yani teknik bir kıyaslama yapmak gerekirse 100 katın üzerinde bir hızda kablosuz internet bağlantısı görülebilir. Bu noktada sadece internet sağlayıcının ulaşmış olduğu hız değil kullandığımız cihazlarında bu hızlara ve teknolojilere ulaşması gerekiyor.

Bu hızlarla birlikte 8K ve daha yüksek çözünürlüklü videolar daha da yaygınlaşabilir. Wi-Fi teknolojisinde bugünlerde yüksek hızlara sahip olsak bile görüntü aktarmak pek mümkün değil. Örneğin 4K çözünürlüğe ve 60 FPS değerine sahip bir görüntü aktarmaya çalışırsanız görüntünün kalitesinin oldukça düştüğünü ve görüntüde 60 FPS olsa bile takılmaların olduğunu görebilirsiniz. Çünkü Wi-Fi teknolojilerinin bant genişliği bu kadar yüksek boyutlarda verileri aktarabilecek kapasiteye sahip değil. Ancak Li-Fi teknolojisi ile birlikte tüm bu sorunlar ortadan kalkarak tüm cihazlarımız kablosuz hale gelebilir.

İlginizi Çekebilir: Wi-Fi 7 ve Beraberinde Gelen Yeni Özellikler

Birkaç Teknolojinin Birleşimi

Bu yeni teknoloji aynı zamanda günümüzde de kullanılan birkaç teknolojinin bir araya gelmesinden oluşuyor. Örneğin Power Line internet olarak adlandırılan evimizdeki interneti elektrik şebekesi üzerinden dağıtmamızı sağlayan adaptörler bugün çoğu yerden satın alınabiliyor. Eğer bulunduğunuz yere yüksek hızlı bir internetin ulaşmasını istiyorsanız ve bunu kablosuz olarak gerçekleştiremiyorsanız elektrik şebekesi üzerinden yüksek hızlı internet bağlantısı sağlayabilirsiniz. Li-Fi teknolojisinde de evinize yerleştireceğiniz Li-Fi teknolojisine sahip LED ampuller elektrik şebekesi üzerinden birbirleri ile haberleşebilirler.

Bir başka değişle internet sağlayıcı olan ampuller birbirleri arasında kablo bağlantıları ile haberleştiklerinden dolayı yüksek hızlı internet modem üzerinden her yere aktarılabilecek. Burada anlaşılması gereken durum Li-Fi teknolojisi olarak bilinen olgunun bir internet bağlantı teknolojisi olmadığı. Şu an kullandığımız fiber optik kabloların ya da ADSL cihazlarının yerini almayacak. Bu teknoloji sadece kablosuz olarak modem ya da kablosuz ağ ile olan iletişimimizi sağlıyor. Tıpkı Wi-Fi teknolojisi ile yapıldığı gibi. Yani internete bağlanabilmek için yine bir modeme ihtiyacımız olacak ancak modem ile kurduğumuz bağlantıyı radyo frekansları ile değil ışıkla sağlayacağız.

İlginizi Çekebilir: Japonya’da Fiber Optik Kullanarak İnternet Hız Rekoru Kırıldı

Daha Güvenli Bağlantılar

Işıkla bağlantı kurmanın güvenlik anlamında da bazı avantajları yer alıyor. Li-Fi teknolojisi görülebilir spektrumda yer alan ışık dalga boyunu kullandığı için duvarları ve perde gibi saydam olmayan yüzeyleri geçemiyor. Böylelikle arada duvarın olduğu ya da aydınlatmanın dışarı çıkmadığı durumlarda insanlar buradaki veri akışını dinleyemeyecekler. Şu anda kullanılan Wi-Fi teknolojisinde ağ bağlantısını sağlayan radyo frekansları duvarları aşabiliyor. Bunun engellenmesi için de oldukça özel teknolojilerin kullanılması gerekiyor.

Fakat Li-Fi ile bunlara gerek kalmayacak ve veri güvenliği rahatlıkla sağlanabilecek. Öte yandan Li-Fi teknolojisinde kullanılan bant genişlikleri Wi-Fi teknolojisindekilerde oldukça fazla. Bu da veri transferlerinin hızını oldukça artırabilir. Işık üzerinden kullanılabilecek bant sayısı radyo frekansına göre oldukça zengin ve güçlü.

İlginizi Çekebilir: Elon Musk’ın Ucuz ve Hızlı İnternet Projesi: Starlink

Li-Fi Teknolojisi Bazı Dezavantajlara da Sahip

Öte yandan Li-Fi teknolojisinin dezavantajları da bulunuyor. Örneğin aralarda duvarların yer aldığı ve ışıklandırmanın yeterince yapılmadığı alanlarda her odada ya da odanın farklı yerlerinde Li-Fi desteği olan LED’ler kullanılması gerekiyor. Zira teknoloji sadece ışığın aydınlattığı bölgede kullanılabiliyor. Karanlık bölgelerde Li-Fi ile internete bağlanmak pek mümkün değil. Bunun yanı sıra teknolojiyi ilk defa kullanırken gerçekleştireceğimiz ilk kurulum maliyetleri de Wi-Fi teknolojisine göre biraz fazla olabilir. Fakat teknolojik gelişmelerde sık sık olduğu gibi zamanla teknolojinin de yaygınlaşması ile beraber fiyatlar düşebilir. Böylelikle her alana Li-Fi destekli LED ampuller yerleştirilebilir.

LED’lerin Sürekli Aktif Olması Gerekiyor

Teknolojinin bir diğer dezavantajı da internet bağlantısının gerçekleşebilmesi için LED’lerin sürekli olarak aktif kalma gerekliliği. Wi-Fi teknolojisinde de radyo antenlerinin sürekli olarak aktif olması gerekiyor ancak bu durum günlük yaşayışımızı pek etkilemiyor. Zira radyo frekansları görülebilen şeyler değildir. Ancak Li-Fi teknolojisi kullanılabilmesi için sürekli olarak açık durumda olmalı. Gündüzleri ışığa ihtiyaç duymasanız bile bağlantının sağlanabilmesi için LED ampullerin açık olması gerekiyor.

Bu tür aydınlatmalar iş yerleri ve fabrikalar gibi yerlerde bir sorun oluşturmayabilir. Öte yandan bu aynı zamanda internetin olduğu alanların sürekli olarak aydınlatılması anlamına da geliyor. Örneğin gece odanızda yatarken ya da bir sinema salonunda bu teknoloji kullanıldığı sırada ortamın sürekli olarak aydınlatılması gerekiyor. Bu da karanlık ortamların atmosferine zarar verebilir. Bu nedenle Li-Fi teknolojisi evlerden çok iş yerleri ya da fabrikalarda tercih edilebilir. Bununla birlikte evlerde de sadece oldukça yüksek hızda internete ihtiyaç duyduğumuzda kısa sürelerle de kullanılabilir.

İlginizi Çekebilir: Türkiye’nin En Hızlı İnternet Sağlayıcıları Belli Oldu

Li-Fi Teknolojisinin Hakim Olduğu Şehirler

Bu teknoloji sadece ev ve iş yerlerimizle de sınırlı değil. Li-Fi teknolojisini şehirlerimizde hatta otomobillerimizde de kullanabiliriz. Otomobillerin arka ve ön taraflarında yer alan aydınlatmalar sayesinde akıllı otomobillerin birbirleri ile haberleşmesi de sağlanabilir. Ya da sokaklarda kullanılan aydınlatma direklerine Li-Fi teknolojisi entegre edilebilirse artık interneti her yerde sınırsızca ve oldukça yüksek hızlarda kullanabiliriz. Öte yandan akıllı araçlar da böylesi bir aydınlatmadan faydalanabilir. Hatta şehirlerde kullanılan aydınlatma sistemleri bu ağın en optimum şekilde kullanılmasını sağlayacak şekilde de tasarlanabilir. Öte yandan ışık radyo frekansların aksine suyun altında da iletim sağlayabiliyor. Su altında çalışılması gereken durumlarda Li-fi teknolojisi devreye girerek bu alanlar da internete kavuşturulabilir.

Li-Fi teknolojisi getirdiği yüksek hızlı internet sayesinde önümüzdeki yıllarda daha da artacak büyük verilerin aktarılması sorununu da ortada kaldırabilir. En azından Li-Fi teknolojisinin ilk aşamalarında bu sorun tamamen ortadan kalkmış gibi görünebilir. Zira internet kullanımımız sanki fiber bir kabloyla modeme bağlanmışız gibi hızlanabilir. Teknoloji şu anda laboratuvar ortamlarında ve bazı özel fabrikalarda deneysel kullanımına devam ediyor. Ancak yakın bir gelecekte Li-Fi destekli cihazların sayısı artabilir.

Siz bu haber hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce Li-Fi teknolojisi yakın bir gelecekte Wi-Fi teknolojisinin yerini alacak mı?